Home Cases 450 kilometer ‘onderwaterdrainage’ remt CO2-uitstoot in veenweidegebied 450 kilometer ‘onderwaterdrainage’ remt CO2-uitstoot in veenweidegebied Bijzonder duurzaamheidsproject in Zuid-Holland Je ziet en ruikt het niet. Toch stoten veenweidegebieden bij elkaar bijna net zoveel CO2 uit als een miljoen huishoudens bij elkaar. In de Lange Weide polder in Zuid-Holland wordt een ondergronds drainagesysteem aangelegd van 450 kilometer. Dat halveert niet alleen de CO2-uitstoot, maar ook de bodemdaling. We stoten CO2 uit als we autorijden, vliegen, wonen en werken. Dat is alom bekend. Maar wist je dat de natuur zelf ook een duit in het zakje doet? Het broeikaseffect uit veenweidegebieden wordt mede veroorzaakt door CO2-uitstoot uit de bodem. Deze gebieden stoten gezamenlijk bijna net zoveel CO2 uit als een miljoen huishoudens bij elkaar, of één kolencentrale. Hoe dat komt? Veenweidegebieden worden ontwaterd om koeien te laten lopen en gras te laten groeien. Dat veen is ontstaan uit dode plantenresten die zich in de afgelopen duizenden jaren lang hebben opgestapeld. Ontwatering leidt tot meer zuurstof in de grond en zuurstof zorgt ervoor dat plantenresten veel sneller afbreken. Dit verbrandingsproces leidt tot uitstoot van CO2 en methaangas en heeft mede tot gevolg dat in de weidegebieden maaivelddaling optreedt. Van Leerdam tot Parijs Voor het eerst in ons land wordt hier nu op grote schaal iets aan gedaan. Een netwerk van 450 kilometer aan drainagebuizen, vergelijkbaar met een enkele reisafstand van Leerdam naar Parijs, wordt in de grond gebracht. Het is de meest kansrijke methoden om de voortdurende bodemdaling, in veel gevallen meer dan 1 cm per jaar, te vertragen. Met het buizenstelsel tussen de sloten wordt de grond vochtig gehouden. Het gaat om circa 320 hectare in één peilgebied tussen de Enkele en de Dubbele Wiericke. Met dertien boeren in de polder en vijftien particulieren is samen met Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, de provincie Zuid-Holland, de gemeente Bodegraven-Reeuwijk en het Innovatiecentrum Veenweiden begonnen met het onderwaterdrainageproject. Een initiatief dat wordt gerealiseerd met de inzet van Europese subsidiegelden en eigen bijdragen van agrariërs en particulieren. Uniek “Het unieke van zo’n onderwaterdrainagesysteem is dat je in de zomer slootwater in de bodem brengt. Daarmee zakt de grondwaterstand minder uit; je compenseert namelijk de verdamping en wegzijging. Gedurende nattere perioden in de winter en het vroege voorjaar profiteer je juist van de drainage. In feite zorgt de drainage ervoor dat de grondwaterstand gedurende het gehele jaar op een redelijk constant niveau blijft”, legt technisch projectleider André de Wit van RPS uit. Hij controleert binnen het project de aannemer, rapporteert naar de opdrachtgever en denkt mee over innovaties en knelpunten tijdens de uitvoering. Grondwaterstand omhoog Idealiter zou de grondwaterstand conform slootpeil moeten zijn, dat is niet haalbaar. André: “De sloten doen maar in beperkte mate aan infiltratie. Met het aanleggen van drainagebuizen in het perceel, die in open verbinding staan met de sloten, wordt de infiltratiecapaciteit aanzienlijk vergroot. Dat zorgt ervoor dat de grondwaterstand omhoog komt in de zomermaanden. De eerste metingen wijzen op een gemiddelde verhoging van 20 cm.” Duurzame wereld Van de 320 hectare is inmiddels een vijfde deel gedraineerd. De Vrije Universiteit van Amsterdam volgt dit project op de voet. Zij meten met specifieke meetapparatuur de mate van CO2-reductie. Schattingen zijn dat met de onderwaterdrainage een halvering van de maaivelddaling en CO2-uitstoot kan worden bereikt. Nadere onderzoeken moeten de schattingen nader onderbouwen. “Pas als je het hele gebied onder water zet, stopt de oxidatie. Dat lukt natuurlijk niet. Maar we zijn wel in staat een bijdrage te leveren aan een meer duurzame wereld”, besluit André. Win-win-win situatie Het drainagesysteem zorgt voor: CO-reductie; Vermindering van maaivelddaling, waardoor het waterschap niet telkens de waterpeilen hoeft te verlagen; Betere landbouwproductie voor de agrariërs, doordat extremen in grondwaterstanden worden teruggedrongen. Onlangs was er een item over deze onderwaterdrainage te zien in het NOS-Journaal (vanaf minuut 21:30).