Home Cases ‘Al aan duurzaamheid gedacht? Wij wel!’ ‘Al aan duurzaamheid gedacht? Wij wel!’ Provincie Zuid-Holland treedt uit comfortzone met door RPS getrainde Ambitieweb-ambassadeurs Op allerlei plekken in ons land wordt enthousiast getimmerd aan de duurzame wereld van morgen. Maar hoe laat je zien dat je duurzaam bezig bent? Voor de provincie Zuid-Holland blijkt de inzet van het ambitieweb een slimme methode om de discussie te voeren en ambities concreet handen en voeten te geven. Project Details Project: Training Ambitieweb Geleverde dienst: Training en advies methodiek en proces Looptijd: Juni 2018-september 2018 Locatie: Den Haag en Herwijnen ‘Als je duurzaam inkoopt, ben je duurzaam bezig.’ Het is een credo dat voor veel organisaties geldt. Maar daarmee vooral behouden blijft bij de afdeling Inkoop. Programmamanager Cees Rensen van de provincie Zuid-Holland herkent dat beeld. Als aanjager van duurzaamheid bij omvangrijke infrastructurele projecten streeft hij er naar het duurzaamheidsdenken binnen zijn organisatie te verbreden. Liefst op een structurele manier. Dus zoekt hij ambassadeurs om de duurzaamheidsambities een gezicht te geven en tastbaar te maken. Van inkoper tot beleidsmedewerker en van projectmedewerker tot beheerder. Maar hoe geef je duurzaamheid concreet handen en voeten? En hoe laat je het als een olievlek binnen de organisatie verspreiden? “Helaas zijn er altijd drempels in termen van tijd en geld. Ook is er een cultuurverandering vereist”, meent Cees. Het werken met het Ambitieweb biedt in zijn ogen uitkomst. “Dat moet ons helpen het enthousiasme binnen onze organisatie los te maken. Zo halen we onze mensen uit hun comfortzone. Daarmee groei je met elkaar naar een ander niveau.” Duurzaam GWW Het Ambitieweb is een hulpmiddel vanuit de Aanpak Duurzaam GWW. Dat is een praktische werkwijze om duurzaamheid in projecten in de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW-sector) een plaats te geven en te koppelen aan de organisatiedoelen. Met het Ambitieweb maak je duurzaamheidsdoelstellingen en oplossingsrichtingen inzichtelijk. Dat gebeurt rondom 12 duurzaamheidsthema’s. Dat richt zich niet alleen op energie en materialen, maar ook op welzijn, bereikbaarheid en sociale relevantie. Ook zijn in het interactieve Ambitieweb dat Zuid-Holland gebruikt de beleidsdoelen opgenomen. Dit helpt bij het in kaart brengen van je ambities op drie verschillende niveaus. Blijven we bij de huidige situatie? Voeren we significante verbeteringen door? Of gaan we voor het hoogst haalbare? Meer praktisch: blijven we bij een benzineauto, ga je over op hybride of streef je naar een volledig elektrisch voertuig. Verder inventariseer je met het Ambitieweb de duurzaamheidskansen. Bewustwording Om bovenstaande helder te krijgen, organiseert de provincie Ambitiewebsessies. Hierbij schuiven meerdere belangengroepen van binnen en buiten de organisatie bij elkaar aan tafel. Binnen de provincie Zuid-Holland zijn er 20 medewerkers opgestaan die de sessies gaan organiseren en faciliteren. Adviseurs en trainers van RPS begeleiden hen tijdens een intensieve training die ze vertrouwd maakt met de methodiek en het proces. Want een nieuwe koers betekent allereerst met een disruptive mindset afstappen van de vertrouwde paden. Met spelelementen leren de deelnemers in een mini-masterclass ‘omdenken’. Wat blijkt? De medewerkers zijn in staat hoge scores te halen. Vooral door hun creativiteit in te zetten en buiten de bestaande kaders te denken. ‘Altijd doorgaan’, ‘Op zoek naar verbetering’ en ‘Geloof dat het kan’ worden genoemd als nieuwe inzichten. Kortom: missie bewustwording geslaagd. Op naar deel twee en drie. Want, hoe bereid je zo’n Ambitiewebsessie goed voor? En hoe faciliteer je zo’n bijeenkomst? De snelste en beste manier om antwoord te krijgen, is door het te doen. In de praktijk Hiervoor bereiden de deelnemers bereiden in drie groepen een Ambitiewebsessie voor. Dat gebeurt op respectievelijk beleids-, project- en beheerniveau. Zo ondervinden de deelnemers ook de procesmatige verschillen daarin. De beheergroep kiest voor een sessie over het reparatiebestek van vaarwegen. De projectgroep selecteert een showcase voor klimaatadaptatie rondom de reconstructie van de N211 Wippolderlaan. De beleidsgroep pikt ten slotte het project comfort fietspaden eruit. Het laatste deel van de training is ingeruimd voor het oefenen van een Ambitiewebsessie met rollenspellen. Aan de facilitators de taak om duurzaamheidskansen binnen de gekozen projectthema’s boven tafel te halen. De toehoorders fungeren als stakeholders. Ze krijgen van de facilitators kaartjes met hun specifieke rol en belang. Zo varieerden de rollen van de sessiedeelnemers bij de projectgroep N211 Wippolderlaan van het Hoogheemraadschap Delfland en gemeenten Westland tot kennisinstituut Deltares en projectleider vanuit de provincie Zuid-Holland. De inzet van het Ambitieweb blijkt een goede methode om de discussie over duurzaamheid te voeren. En de ambities handen en voeten te geven. De toepassing biedt volgens de groep niet alleen een handreiking bij het bepalen van de duurzaamheidsambities en effecten. Ook meet het of de provincie ze überhaupt waar kan maken. Uitdaging Als het om duurzaamheid gaat beginnen de ogen van deelnemer Koen Vredebregt, lid van het innovatieteam van Zuid-Holland, als vanzelf te glinsteren. Actief op Twitter (bijna 800 volgers) probeert hij de maatschappelijke discussie rondom milieubewust leven aan te wakkeren. “Ik ben heel bewust bezig met het verlagen van mijn ecologische voetafdruk. Koop geen vlees meer, vlieg niet en fiets veel. Ook wek ik zelf mijn energie op. Duurzaam ondernemen is één van de grootste uitdagingen die we als maatschappij hebben”, stelt de medewerker van de afdeling mobiliteit en milieu. Voor deelnemer Rolf Willems, adviseur infrastructuur en projectleider voor fietsprojecten binnen Zuid-Holland, loopt duurzaamheid ook als een rode draad door zijn leven. “Ik ben bijvoorbeeld bewust bezig met groene stroom en probeer mensen daar ook op te wijzen. Binnen mijn werk ben ik vooral bezig de circulaire economie praktisch te maken. Zo ben ik bijvoorbeeld betrokken geweest bij het maken van fietsbankjes van gerecycled plastic.” Dynamiek Koen en Rolf zijn binnen de training actief in de beleidsgroep voor de Ambitiewebsessie over de comfort fietspaden. Een programma dat de inwoners van Zuid-Holland stimuleert te fietsen door de aanleg van meer fietspaden. “We hebben in totaal 600 kilometer in beheer. Tien procent daarvan is nog gemaakt van tegels. Dat zetten we om naar een fietspad met gesloten verharding, zoals asfalt en betonplaten. Dat willen we met verschillende stakeholders op een duurzame en innovatieve manier uitvoeren”, legt Rolf uit. Hij ervaart de Ambitiewebsessie als handvat om met elkaar in gesprek te komen en blijven. “De methode dwingt je om met een diverse groep gestructureerd alle thema’s rondom duurzaamheid langs te lopen. Al gaat het uiteraard niet alleen om een vinkje te zetten. Het moet écht iets opleveren.” Zoals? “Je krijgt bij een wegenproject bijvoorbeeld ook input van waterexperts. Terwijl bij het oeverproject juist weer een verkeerskundige aansluit. Zo ontstaat er een interactieve dynamiek met nieuwe inzichten”, aldus de projectleider. Olievlek Koen waakt daarbij voor een te breed keurkorps aan tafel. “Ik heb in de training geleerd eerst de kansen te inventariseren met een select gezelschap. Dat breidt je vervolgens stap voor stap uit met meerdere stakeholders. Zo vergroot je niet alleen de kennis op een bepaald ambitieniveau. Ook maak je gerichter stappen. We hebben vooral nog een beleidsmatige focus en dat leren we nu meer praktisch te maken.” Na een korte brainstorm met de totale groep is ervoor gekozen prominent een poster op te hangen. Al het personeel van het provinciehuis stuit binnenkort op de slogan ‘‘Al aan duurzaamheid gedacht? Wij wel!’. Rolf kan niet wachten de organisatie hierin mee te nemen. “Je weet dat er bij projecten van de provincie over de hele linie duurzaamheidskansen liggen. Helaas pakken we die op dit moment nog niet. Nu we mensen getraind hebben om Ambitiewebsessies te organiseren en faciliteren wordt het makkelijker en toegankelijker dit te doen. Dan gaat het zich vanzelf als een olievlek verspreiden.” Koen verwacht daarmee over de volledige breedte van de organisatie duurzaamheidsstappen te zetten. “Je maakt je project innovatiever en duurzamer door een nauwere samenwerking met je collega’s van andere beleidsvelden. Je kunt koppelkansen realiseren. Dan begint het écht leuk te worden.” Project Statistieken 12 Met het Ambitieweb maak je doelstellingen en oplossingsrichtingen inzichtelijk rondom 12 duurzaamheidsthema’s. 20 Binnen de provincie Zuid-Holland zijn er 20 medewerkers opgestaan die de amitiewebsessies gaan organiseren en faciliteren. Gerelateerde Diensten Ambitieweb Breeam: duurzaam vastgoed WELL-Certificering