Gemeente Utrecht onderzoekt rendement groen dak

Groene daken leveren een bijdrage aan de opvang en het geleidelijk afvoeren van hemelwater. Maar hoeveel water kan een groen dak bergen? De gemeente Utrecht neemt met hulp van RPS de proef op de som bij een basisschool.

Foto: Ed Kamperdijk onderzoekt op het dak van de Herderschêeschool in Utrecht hoeveel water het groene dak kan bergen.

Kunnen die percentages nauwkeuriger worden aangetoond? Helaas ontbreken daar keiharde cijfers voor. En dus is er ruimte voor interpretatie. Volgens Leven op Daken heeft een gerenommeerde partij op internet aangetoond dat een groen dak ongeveer 50 procent van het regenwater kan opnemen. Maar het verschilt volgens dit kennisplatform nogal of het miezert, stevig regent of dat er sprake is van een wolkbreuk. En dat is waar een waterbeheerder in geïnteresseerd is; de zogenoemde piekafvoeren. Daar zijn nog nauwelijks gegevens over beschikbaar.

Testproject

Reden voor de gemeente Utrecht om dit te monitoren met een testproject. Plaats van handeling: de Herderschêeschool, een basisschool in Utrecht waar 66 kinderen speciaal onderwijs krijgen. Dat gebeurt onder een plat dak van ruim 100 vierkante meters. Bovenop dit met bitumen bekleedde dak groeit gras en vetplantjes.

Ze werken als een spons door bij neerslag het hemelwater op te nemen en weer langzaam af te geven aan de regenpijpen. Aan beide zijden van het dak zijn er vijf regenpijpen bevestigd. Ed Kamperdijk, projectmedewerker Bodem bij RPS, haalt er bladeren uit. “Een periodieke bezigheid, want ze hebben invloed op de resultaten”, weet hij uit ervaring.

Foto: Ed berekent wat de verhouding is tussen de neerslag en afwatering bij de diverse daksystemen.

De waterbuffering is afhankelijk van verschillende parameters. Denk aan de neerslag per regio, het groendaksysteem en de locatie van de afvoer. Ook de vegetatiekeuze speelt mee. “De ene plant verdampt meer dan de andere”, legt Ed uit. “Bij deze school is gekozen voor een vetplantjes en gras. Je ziet dat deze combinatie veel water opneemt. Echter, op een gegeven moment is het verzadigd en gaat het bij extreme gevallen toch lopen. De regenpijpen komen dan behoorlijk vol met water te staan. Wel merken we op basis van de resultaten dat er bij de inzet van groene daken een behoorlijke vertraging opzit.”

Dataloggers

De dataloggers zijn van april tot en met september in gebruik.  Om de 83 dagen leest Ed de dataloggers uit. Hij haalt er informatie van 24.000 metingen uit. Wat ziet hij na bijna twee monitoringsjaren als de belangrijkste conclusie?

“Op het gedeelte waar geen groen dak aanwezig is, wordt duidelijk meer water afgevoerd dan bij de plekken waar de planten water bergen en opnemen. Wel is dit proces afhankelijk van hoe dorstig of verzadigd de planten zijn. In de zomer nemen ze meer op dan in de natte winterperiode. Daarnaast zien we uit de resultaten duidelijk naar voren komen dat een zwart dak warmer is. De planten houden de temperatuur in de zomer laag”, concludeert de projectmedewerker.