Dijkversterking en herinrichting Salmsteke

Salmsteke is het eerste traject van het programma Sterke Lekdijk wat in uitvoering gaat. Bijzonder omdat de gebiedspartners vanuit een integrale inrichting samenwerken aan een volledig emissieloze dijkversterking en natuurlijke en recreatieve uiterwaard. RPS zorgt binnen het Innovatiepartnerschap voor een sterke dijk die naadloos past in het landschap en de omgeving. Een case over slimme innovaties en duurzame ideeën.

De Lekdijk is een van de belangrijkste rivierdijken van Nederland. Want deze dijk beschermt een groot deel van Midden- en West Nederland. Maar de Lekdijk voldoet niet meer aan de huidige normen en moet versterkt worden over een lengte van 55 kilometer, van Amerongen tot Schoonhoven.

Foto: Jeroen van Mechelen, ontwerpleider en adviseur waterkeringen bij RPS, bij het project Salmsteke.

Voor het project Sterke Lekdijk kiest het Hoogheemraadschap daarom voor de Europese aanbestedingsvorm Innovatiepartnerschap. Dit is voor de gehele dijkversterking, zowel in de planuitwerking als realisatie, van alle deeltrajecten. Bij zo’n partnerschap koop je iets in dat nog niet kant en klaar verkrijgbaar is op de markt. Er is dus eerst ontwikkeling nodig. In het geval van de Lekdijk gaat het hier bijvoorbeeld om innovatieve dijktechnieken die wel al op pilotschaal zijn ontwikkeld, maar nog niet zijn toegepast op grote schaal.

RPS werkt in het Innovatiepartnerschap met onder meer het waterschap en aannemer Mourik in een bouwteamconstructie. Dat wil zeggen dat deze partijen, al vanaf de ontwerpfase, met elkaar in contact staan. Samen kijken zij, nog voordat er bindende afspraken over de realisatie gemaakt worden, naar de beste en meest efficiënte wijze om dit te doen. De ontwikkeling van de uiterwaarde en de dijkversterking zijn twee verschillende opgaven waarbij verschillende partners betrokken zijn. “Maar door dit in de uitwerkingsfase van het plan als één project te realiseren, werken we niet alleen efficiënter, maar zorgt dit ook voor minder overlast voor de omgeving”, verklaart Jeroen van Mechelen, ontwerpleider en adviseur waterkeringen bij RPS.

Van Mechelen heeft het ontwerp gemaakt voor zowel de dijkversterking, als de natuurlijke en recreatieve uiterwaard. Daarnaast heeft RPS conditionerende onderzoeken uitgevoerd, zoals voor waterbodem en is het Digitaal Terreinmodel waar nodig aangevuld met landmeetkunde. Uitdaging voor Van Mechelen was om de wensen en behoeften van zowel het waterschap als de gebiedspartners, zoals Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, recreatieschap De Stichtse Groenlanden, Provincie Utrecht en de gemeente Lopik, in het ontwerp in te passen. “Hoewel je met tegenstrijdige belangen te maken hebt, is het gelukt om onderling begrip en enthousiasme voor ons definitieve ontwerp te creëren.”

Van Mechelen is enthousiast over de wijze waarop dit project wordt aangepakt. “Deze integrale gebiedsaanpak kun je in principe voor elke dijkversterking toepassen. Daarnaast ervaar je hoe mooi het is dat zo’n Innovatiepartnerschap volop ruimte biedt voor innovatie en dat ook verwezenlijkt. Daarom zie ik het niet alleen van meerwaarde voor dit soort opgaves, maar voor de hele infrasector.”

Looptijd

2017 – 2022: verkenningsfase en planuitwerkingsfase (afgerond);
2022 – 2023 herinrichting uiterwaard;
2023 – 2024 dijkversterking.

Over project Sterke Lekdijk

Het project Sterke Lekdijk maakt deel uit van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Daarin werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie ooit sinds de Deltawerken. Minimaal 1300 kilometer dijken en daarnaast 500 sluizen en gemalen, worden de komende dertig jaar versterkt. Zo werken we aan een land waar je veilig kunt wonen, werken en recreëren.

6 Partners in dit project zijn Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, provincie Utrecht, Rijkswaterstaat, gemeente Lopik, recreatieschap De Stichtse Groenlanden en Staatsbosbeheer.

2 Kilometers aan primaire dijkversterking wordt er versterkt.

1,2 Voor dit aantal kilometers is er een innovatieve oplossing (filterscherm) voor piping gerealiseerd.

0 Er is netto geen grondaanvoer binnen het project.