Home Cases Uitwateringskanaal Zeeuws-Vlaanderen: betere waterafvoer, stabielere oevers

Uitwateringskanaal Zeeuws-Vlaanderen: betere waterafvoer, stabielere oevers

Het Uitwateringskanaal en de Passageule in Zeeuws-Vlaanderen zijn toe aan een forse opknapbeurt om de waterafvoer te verbeteren. Voor je met het baggeren begint, is nogal wat voorwerk vereist. Wat zijn de risico’s? En hoe verpak je dat in een goed doordacht uitvoeringscontract aan de aannemers? Waterschap Scheldestromen kreeg niet alleen antwoord op die vragen, maar krijgt er ook een stabielere oever voor terug.

De waterafvoer bij het ruim 18 kilometer lange Uitwateringskanaal (inclusief de Passageule) moet verbeterd worden. Dat loopt van de Passageule bij Bakkersdam naar Cadzand-Bad. Via deze waterweg wordt het overtollig water uit de achterliggende polders naar de Westerschelde afgevoerd. Omdat zich na verloop van jaren veel slib op de bodem heeft afgezet, laat het water zich moeilijker wegpompen door het gemaal bij Cadzand-Bad.

Waterschap Scheldestromen gaat daarom ingrijpen met grootschalig baggerwerk. Daarmee wordt niet alleen de waterafvoer verbeterd, ook is het waterpeil straks makkelijker te beheren. Bijkomend voordeel is dat ook de waterkwaliteit toeneemt, omdat de zuurstofarme drek wordt weggehaald van de bodem. Dit is uiteindelijk beter voor flora en fauna.

Maar voor daarmee begonnen kan worden is nogal wat voorwerk nodig. Want naast het baggerwerk, staat ook het versterken en/of vervangen van oevers op de prioriteitenlijst. Deze oevers moeten verstevigd worden als het waterschap wil voorkomen dat die afkalven of erger, dat de waterkering en de weg afschuiven.

Project Details

Opdrachtgever

Waterschap Scheldestromen

Locatie

Uitwateringskanaal en Passageule in Zeeuws-Vlaanderen tussen Bakkersdam en Cadzand-Bad

Sector

Grond-, weg- en waterbouw

Diensten

Ontwerpberekeningen
Uitvoeringsontwerp
Tekenwerk
Onderzoek, voorbereiding en aanbesteding van grootschalig baggerwerk

Uitdaging

De bestaande beschoeiing is aan het einde van haar levensduur. Zowel vervanging door een glooiing van breuksteen, of een verticale beschoeiing behoorde tot de mogelijkheden. Breuksteenglooiing lijkt uit kostenoogpunt een aantrekkelijke optie. Bovendien heeft dit ten opzichte van beschoeiing ook een meerwaarde voor de flora en fauna.

RPS was op dat moment al bezig met het begeleiden, uitvoeren en toetsen van conditionerende onderzoeken voor de baggerwerkzaamheden. Zo zijn er onder meer ecologische quickscans gedaan, risicodossiers geactualiseerd en bestekopnames verricht.

Ook heeft het waterschap niet-gesprongen explosieven– en waterbodemonderzoek laten uitvoeren. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Daar kwam buiten de oorspronkelijke scope ook het adviseren, berekenen en ontwerpen van een stabiele oeverconstructie bij.

Oplossing

RPS heeft voor de vervanging van de beschoeiing twee verschillende oplossingen ontworpen waaruit het waterschap gerichte keuzes kan maken. Eén voor een verticale beschoeiing en één voor de breuksteenglooiing. Voor beide zijden van het kanaal zijn hiervoor stabiliteitsberekeningen uitgevoerd. Zo zijn voor het ontwerp van de breuksteenglooiing bijvoorbeeld de belastingen op de breuksteen berekend.

Op de locaties waar voldoende ruimte aanwezig is, kiest het waterschap ervoor de beschoeiing te vervangen door een glooiing van breuksteen. Onder de breuksteenglooiing komt een geotextiel met wiepen dat fungeert als filterconstructie. In het ontwerp van de breuksteenglooiing is ook een optimalisatieslag uitgevoerd. Door de helling van de glooiing namelijk zo steil mogelijk te maken, sluit deze beter aan op de daadwerkelijke afmetingen van het kanaal.

Daarnaast leidt dit tot minder grondverzet en tot minder of geen afname van het doorstroomoppervlak van het kanaal. De helling van de breuksteenglooiing wordt hierbij begrensd door de stabiliteit van de breuksteen en de waterkering.

Op de locaties, waar onvoldoende ruimte beschikbaar is voor een glooiing, wordt een hybride verticale beschoeiing toegepast. Dit systeem combineert een kort gerecycled kunststof scherm met houten of stalen palen. Bij een deel van deze beschoeiing is het wel vereist de beschoeiing te verankeren met klapankers.

Het inbedden van de glooiende breuksteen levert het waterschap uiteindelijk niet alleen een impuls op voor de biodiversiteit. Ook leidt het tot een aanzienlijke kostenbesparing ten opzichte van de verticale beschoeiing.

Verder wordt de baggerspecie duurzaam hergebruikt door het verhogen en verbeteren van de agrarische percelen en het natuurlijk inrichten van een oude zandwinput.

Een prettige wetenschap voor het waterschap dat straks voor het kanaal niet alleen een betere waterafvoer realiseert, maar ook de veiligheid en kwaliteit van de aangrenzende oevers op een duurzame manier borgt.