Home Cases Vrachtschepen krijgen ruimte op Julianakanaal

Vrachtschepen krijgen ruimte op Julianakanaal

De Maasroute is voor vrachtschepen een van de belangrijkste scheepvaartverbindingen binnen Europa. In opdracht van Rijkswaterstaat moet deze route geschikt gemaakt worden voor grotere binnenvaartschepen. Dit gebeurt onder meer door het Julianakanaal langs de Maas te verbreden en te verdiepen.

RPS heeft voor enkele trajectdelen van het Julianakanaal een dijkverlegging en verschillende bodemafdichting en -beschermingsmaatregelen ontworpen voor aannemer Van den Herik Sliedrecht. Zo zorgen we ervoor dat de Maasroute tussen Maastricht en Nijmegen ook in de toekomst een diepe vaarroute van formaat blijft.

RPS-case-Julianakanaal-aanleg-passage-Noord

De aanleg van passage Noord .

Project Details

Locatie

Julianakanaal bij Elsloo, Limburg

Sector

Grond, weg- en waterbouw

Diensten

Ontwerpberekeningen afdichting en bescherming van bodem en taluds
Geotechnische stabiliteits- en zettingsberekeningen dijkverlegging
Uitvoeringsontwerp
3D tekenwerk

Uitdaging

De werkzaamheden om het Julianakanaal geschikt te maken voor grotere binnenvaartschepen, de zogenaamde CEMT klasse Vb, zijn opgedeeld in een aantal fasen en deelprojecten. RPS is betrokken geweest bij de aanleg van Passeervak Noord en de kruising met de Hemelbeekduiker, beide gelegen nabij Elsloo in Limburg. Met elk weer hun eigen technische uitdagingen.

Voor het één kilometer lange Passeervak Noord moest er bijvoorbeeld rekening worden gehouden met het opbarsten van de bodem tijdens de uitvoering. Daarnaast moest het projectteam tijdens het gefaseerd verleggen van de westelijke dijk richting de Maas continu bedacht zijn op de waterveiligheid. De dijk heeft namelijk een dubbelfunctie: deze moet zowel het water van het kanaal keren als het achterland beschermen tegen hoge waterstanden in de Maas. Hierdoor had het projectteam soms te maken met tegenstrijdige ontwerpeisen.

Een andere uitdaging vormde de Hemelbeekduiker die onderlangs het kanaal loopt. De duiker vormde als het ware een drempel in de kanaalbodem waardoor de minimaal benodigde laagdikte voor de bodembescherming bovenop de duiker in conflict kwam met de minimaal vereiste waterdiepte. Bovendien moest hier een optimale waterdichte aansluiting worden gerealiseerd op de aan weerszijden van de duiker aanwezige bodembescherming.

Daar komt bij dat, in vergelijking met de rest van Nederland, de bodem van het Julianakanaal deels hoger ligt dan het naastliggende maaiveld. Het kanaal is door een combinatie van die hoge ligging en grindlagen in de ondergrond kwetsbaar. Als er geen bodem- en taludafdichting wordt aangebracht, dan lekt er water uit het kanaal met als gevolg (grond)wateroverlast in de omgeving.

Tot slot kent het ruim 35 kilometerlange Julianakanaal een aantal functies die na verbreding en verdieping overeind moeten blijven. Van ‘water keren’ en ‘faciliteren van faunamigratie’ tot ‘gebruikersfuncties’ voor onder meer recreatief gebruik.

Oplossing

RPS heeft in de voorbereidingsfase en in het ontwerp ruim aandacht besteed aan de technische uitdagingen voor de hoogteligging en laagopbouw van de afdichting en bescherming van de bodem en (onderwater)taluds van het kanaal. Zo zijn er voor beide trajectdelen van het Julianakanaal aparte afdichtings- en beschermingsmaatregelen voor de bodem en taluds ontworpen. Voor het bepalen van de afmetingen van de nieuwe dijk langs het passeervak heeft RPS stabiliteits- en zettingsberekeningen uitgevoerd.

Van den Herik heeft Passeervak Noord in drie fasen uitgevoerd binnen tijdelijke damwandkuipen. Zo kon er ‘droog’ gewerkt worden. Dit heeft als grote voordeel dat het resultaat van de werkzaamheden zichtbaar is. Na het droogpompen van de damwandkuip heeft de aannemer de bodem ontgraven en het kanaal verbreed. Daarna zijn de afdichting en de bescherming aangebracht op de bodem en het talud. De bescherming op de bodem en het talud bestaat uit een laag breuksteen. De losse breuksteen is letterlijk ‘in beton gegoten’ door het inbrengen van betonmortel in de holle ruimtes tussen de stenen. Hiervoor is gekozen omdat de vaste laag breuksteen bescherming moet bieden tegen hoge stroomsnelheden van hoofd- en boegschroeven van de schepen. Deze vaartuigen moeten weer op snelheid komen na passage van het passeervak.

Bij de Hemelbeekduiker is het werk ‘in den natte’ uitgevoerd. Op een geschikte landlocatie is de bodemafdichting verbonden aan een zinkstuk en vervolgens over het kanaal getransporteerd naar de locatie van de Hemelbeekduiker. Na de juiste positionering is het zinkstuk afgezonken met grind en losse breuksteen. Op de plek van de aansluiting op de aanwezige bodembescherming en bovenop de duiker is de laag breuksteen vastgelegd met onderwaterbeton. Zo is een waterdichte aansluiting gecreëerd en is de bodembescherming op de duiker bestand gemaakt tegen stromingen ten gevolge van passerende schepen.

In 2023 moet de moderne Maasroute klaar zijn.