Natuurontwikkeling, veiligheid en koeien bij bijzondere dijkversterking Weimeren

Een dijkversterking combineren met natuurontwikkeling, recreatieve toepassingen en grazende koeien. Het Waterschap Brabantse Delta geeft er met hulp van RPS op een creatieve en duurzame wijze invulling aan. Ontdek in deze case hoe je met het slim hergebruiken van de vrijkomende bovengrond het project Weimeren letterlijk en figuurlijk naar grotere hoogte brengt.

Binnen het werkgebied van waterschap Brabantse Delta ligt 425 kilometer aan regionale waterkeringen. Deze zorgen voor de bescherming tegen hoogwater vanuit de rivier de Mark. Ruim 30 kilometer van deze keringen, waaronder die rondom Weimeren, voldoet niet aan de nieuwste normen en moet verbeterd worden. Hij is te laag en in de basis niet sterk genoeg.

Het versterken van de 4 kilometer lange kering Weimeren is onderdeel van het project natuurrealisatie Noordrand Midden. Het waterschap, Staatsbosbeheer en de provincie Noord-Brabant werken in het project samen aan waterrijke natuur in het gebied. Hiermee krijgt natte natuur een kans zich te ontwikkelen.

Zo zal de polder Weimeren de komende jaren worden omgetoverd tot een robuust natuurgebied met moerassen, waterplassen, laagveenbossen, ruigtevelden en graslanden vol kruiden en fauna. Rens van Hoek, senior projectleider Bouw bij Waterschap Brabantse Delta, benadrukt het doel om een leefomgeving te creëren waar dieren en planten die hier nog niet leven zich thuis voelen.

Foto: Rens van Hoek, senior projectleider Bouw bij Waterschap Brabantse Delta, is als omgevingsmanager voor het project bij de regionale kering Weimeren actief waar het grondverzet al in volle gang is.

“Omdat kleiig zand minder goed bestand is tegen erosie dan dijkenklei, hebben we van dit zand meer nodig om aan de veiligheidsnorm te voldoen”, weet Jesse Anthonisse, adviseur waterkeringen bij RPS, die hier in zijn ontwerp rekening mee heeft gehouden. “Maar omdat er zoveel grond vrijkomt uit het af te graven gebied kunnen we de dijk overdimensioneren. Concreet betekent dit dat we bovenop de vereiste twee meter voor de versterking om de veiligheidsnorm te halen, de kering nog een meter hoger maken. Daarnaast brengen we ook een extra grondbuffer aan de rivierzijde van de kering aan.”

Deze opzet maakt de kering Weimeren uniek. Het biedt naast de waterkerende functie tegen het overstromen van de Mark namelijk extra mogelijkheden voor de dijk. Er mag straks over gewandeld worden, er kunnen struiken op groeien en dieren als schapen en koeien mogen hierop grazen.

“Door naast de erosiebuffer ook nog eens een extra laag van een meter bovenop het profiel toe te voegen, maken we de kering ook geschikt voor verschillende soorten beweiding. Hierdoor zorgt het waterschap niet alleen voor een typisch Nederlands tafereel met koeien in de wei, maar wordt ook geaccepteerd dat er bij hoogwater een deel van de grond door de rivier wordt meegenomen”, legt Anthonisse uit.